سخنرانی و فن بیان، ذاتی یا اکتسابی؟

یکی از سوالاتی که ممکن است در ذهن بسیاری از افراد وجود داشته باشد این است که آیا مهارت سخنرانی و فن بیان فطری است یا اکتسابی؟

تصورغلط رایج
خیلی ها فکر می کنند کسانی که مهارت های گفتاری خوبی دارند و گویندگان حرفه ای محسوب می شوند، همگی از کودکی استعداد ذاتی داشتند و گویی گویندگان برجسته تاریخ، همگی در این دنیا یک گوینده حرفه ای به دنیا آمده اند!
این تفکر بسیار اشتباهی است و ذهن انسان با این فکر سعی می کند به راحتی خود را از زیر بار مسئولیت بردارد و به محض اینکه با موضوعی مواجه می شود که مهارت و تخصص آن را نمی داند، خیلی سریع تقصیر را به گردن زمانه می اندازد. من اهل این کار نیستم و افراد باید استعداد ذاتی این رشته را داشته باشند تا بتوانند در این زمینه پیشرفت کنند. با این تصور غلط، افراد به سادگی خود را از بزرگترین پیشرفت های زندگی محروم می کنند و هرگز به دنبال یادگیری مهارت و تخصص جدیدی نیستند. 
در واقع در این مقاله می خواهم به ریشه این تفکر بپردازم تا برای همیشه از ذهن شما خارج شود. اصولاً هر مهارت و تخصصی که در این دنیا وجود دارد قابل کسب و آموختن است و همه مردم دنیا فارغ از میزان هوش و استعدادشان می توانند یک مهارت را بیاموزند. مخصوصاً مهارت بیان و گفتار یک مهارت اکتسابی است. همه سخنرانان بزرگ در طول تاریخ هرگز نتوانسته اند چند کلمه در مقابل جمعیت بیان کنند و با تمرین مستمر به این سطح از مهارت گفتاری دست یافته اند. دیل کارنگی در کتاب «آیین سخنوری» از بسیاری از افراد مشهور و سخنرانان برجسته در طول تاریخ مثال می‌زند که همگی در ابتدا مهارت‌های گفتاری بسیار ضعیفی داشتند و با تلاش خود توانستند بر این مهارت مسلط شوند.

رویای خام
افرادی هستند که در دوره آموزشی فن بیان شرکت می کنند یا کتاب فن بیان و بیان را مطالعه می کنند. پس از اتمام کارگاه یا خواندن کتاب، انتظار دارند مانند بزرگترین سخنرانان جهان در کسری از ثانیه صحبت کنند و مشکل تکنیک گفتاری آنها به راحتی حل شود! این باور یک انتظار غیر منطقی است. مثل این است که چند درس رانندگی بگیرید و بعد انتظار داشته باشید مانند یک راننده فرمول یک رانندگی کنید و در مسابقات رالی شرکت کنید!
این افراد فکر می کنند یادگیری مهارتی مانند فن بیان و سخنرانی مانند خوردن یک کپسول است و با خوردن آن می توانند به یک سخنران حرفه ای تبدیل شوند اما سخت در اشتباه هستند.

راز موفقیت
همانطور که در مثال رانندگی، پس از کلاس و آموزش رانندگی، باید ماه ها پشت فرمان بنشینید و رانندگی کنید تا این مهارت ملکه ذهن شما شود. یادگیری سایر مهارت ها مانند بیان و گفتار نیز از این قاعده مستثنی نیست. پس از آموزش دوره فن بیان و گفتار یا مطالعه کتاب در این زمینه، باید مدت زیادی تمرین کنید و مثلاً در گروه های کوچک دوستانه یا خانوادگی سخنرانی کنید. بگذارید دوستان و آشنایان اشتباهات شما را گوشزد کنند و به تدریج ایرادات گفتاری تان را برطرف کنید تا در یک بازه زمانی یکی دو ماهه با جدیت و تمرین مستمر به یک سخنران حرفه ای تبدیل شوید و در ارتباطات خود موثرتر باشید.
لازم است در مورد ارتباط مؤثر در زندگی و تأثیر بیان در ارتباطات به دلیل اهمیت آن در مقاله ای جداگانه بحث شود و قطعاً در مقاله ای دیگر به این مهم خواهم پرداخت.